เทศบาลตำบลเด่นชัย เดิมมีฐานะเป็นสุขาภิบาลเด่นชัย ได้รับประกาศจัดตั้ง เป็นสุขาภิบาลเด่นชัย ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การจัดตั้งสุขาภิบาลเด่นชัย เมื่อวันที่ 24 เดือน กันยายน พ.ศ. 2499 ตามประกาศราชกิจจานุเบกษา เล่ม 73 ตอนที่ 83 ลงวันที่ 15 ตุลาคม 2499 จำนวนพื้นที่ 3 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 1 ตำบล 5 หมู่บ้าน ประกอบด้วย หมู่ที่ 1,2,3,5 และ 7 ตำบลเด่นชัย และต่อมาได้มีการเปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาล ครั้งที่ 1 ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลเด่นชัย อำเภอเด่นชัย จังหวัดแพร่ เมื่อวันที่ 16 เมษายน 2528 ในประกาศราชกิจจานุเบกษา ฉบับพิเศษ เล่ม 102 ตอนที่ 69 หน้า 22 ลงวันที่ 1 มิถุนายน 2528 จำนวนพื้นที่ 11.62 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ 3 ตำบล ได้แก่ ตำบลเด่นชัย หมู่ที่ 1,2,3,5,6,7,8,9,10 และ 11 ตำบลแม่จั๊วะ หมู่ที่ 1,5 และ 10 (บางส่วน) ตำบลปงป่าหวาย หมู่ที่ 4,5 และ 6 (บางส่วน) และเมื่อวันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ได้มีการเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลอีกครั้งหนึ่ง โดยยกฐานะเป็นเทศบาลตำบล ตามพระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ.2542 ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 116 ตอนที่ 9 ก. ลงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2542
ที่ตั้งของตำบล
เทศบาลตำบลเด่นชัย ตั้งอยู่ในเขตตำบลเด่นชัย อำเภอเด่นชัย จังหวัดแพร่ ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันออกของแม่น้ำยม สูงกว่าระดับน้ำทะเล 600 ฟุต มีระยะทางห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 530 กิโลเมตร มีขนาดพื้นที่ 11.62 ตาราง-กิโลเมตร โดยมีอาณาเขตติดต่อ ดังนี้
– ทิศเหนือ ติดต่อกับ หมู่ที่ 4, 5, 9 ตำบลปงป่าหวาย
– ทิศใต้ ติดต่อกับ ถนนศรีสัชนาลัย – แพร่ และหมู่ที่ 5, 8 ตำบลเด่นชัย
– ทิศตะวันออก ติดต่อกับ หมู่ที่ 1, 5, 10 ตำบลแม่จั๊วะ และหมู่ 8 ตำบลเด่นชัย
– ทิศตะวันตก ติดต่อกับ แม่น้ำยมและหมู่ที่ 4, 5, 6 ตำบลเด่นชัย
จำนวนประชากร
- เทศบาลตำบลเด่นชัย มีพื้นที่ 11.62 ตารางกิโลเมตร มีประชากรทั้งสิ้น 11,684 คน เป็นชาย 5,655 คน หญิง 6,029 คน ความหนาแน่นของประชากร 1,005 คน ต่อ ตารางกิโลเมตร
สภาพเศรษฐกิจและสังคม
- ลักษณะการประกอบอาชีพ ประชาชนในพื้นที่ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพด้านเกษตรกรรมและค้าขาย โดยมีผลผลิตที่สำคัญเป็นข้าว ข้าวโพด ถั่วเหลือง ครั่ง แต่ด้วยความเจริญทางด้านเศรษฐกิจและสังคม ตลอดจนที่ดินทำการเกษตรลดลง จึงทำให้แรงงานด้านเกษตรกรรมไหลเข้าสู่ระบบอุตสาหกรรม หรือละทิ้งพื้นที่ทำการเกษตรเข้าไปทำงานในเมืองมากขึ้น
- ลักษณะชุมชนในท้องถิ่น เนื่องจากประชาชนในพื้นที่ยึดอาชีพด้านการเกษตรเป็นส่วนใหญ่จึง ทำให้ลักษณะของครอบครัวเป็น ครอบครัวใหญ่ แรงงานในครอบครัวยังคงมีความสำคัญต่อการประกอบอาชีพ จึงทำให้ลักษณะชุมชนเป็นแบบ พึ่งพากัน โดยยังยึดประเพณีและวัฒนธรรม เป็นกรอบในการดำเนินชีวิตและดำเนินกิจกรรมต่างๆ ร่วมกันอย่างเข้มแข็ง
- ด้านโครงสร้างพื้นฐาน เทศบาลตำบลเด่นชัยมีถนนอยู่ในเขตรับผิดชอบ จำนวน 125 เส้นทาง มีความยาวรวม 61.352 กิโลเมตร แยกตามประเภทพื้นถนนได้ดังนี้
1. ผิวจราจร คสล. ระยะทาง 78.65 กิโลเมตร
2. ผิวจราจรราดยาง ระยะทาง 18.172 กิโลเมตร
3. ผิวจราจรลูกรัง ระยะทาง 9.356 กิโลเมตร
สภาพผิวจราจรส่วนใหญ่อยู่ในสภาพชำรุด เนื่องจากได้ก่อสร้างมานาน และไม่มีการควบคุมน้ำหนักรถบรรทุก ซึ่งเทศบาลตำบลเด่นชัยก็ได้ก่อสร้างและซ่อมแซมเป็นประจำทุกปี แต่ก็ยังไม่สามารถ ก่อสร้าง ปรับปรุง ซ่อมแซม ให้อยู่ในสภาพดีได้ทุกสาย ด้วยข้อจำกัดด้านงบประมาณ
การคมนาคมขนส่ง
การคมนาคมทางบก ประกอบด้วยทางรถยนต์ และทางรถไฟ
ทางรถยนต์ จะเส้นทางหลวงแผ่นดิน ทางหลวงจังหวัด อยู่ในอำเภอเด่นชัย ทำให้สามารถติดต่อกับจังหวัดใกล้เคียงได้ เส้นทางภายในจังหวัดไปอำเภอต่างๆ ได้สะดวกเป็นถนนลาดยางส่วนใหญ่
– ทางหลวงหมายเลข 11 อำเภอเด่นชัยมีเส้นทางหลวงหมายเลข 11 ผ่านซึ่งเส้นทางนี้จะเริ่มจากจังหวัดสิงห์บุรี ผ่าน จังหวัดพิษณุโลก จังหวัดอุตรดิตถ์ จังหวัดแพร่ (ซึ่งอยู่ในเขตอำเภอเด่นชัย) จังหวัดลำปาง ถึง จังหวัดเชียงใหม่
– ทางหลวง 101 อำเภอเด่นชัยมีเส้นทางหลวง 101 ผ่าน ซึ่งเส้นทางจะเริ่มจากจังหวัดกำแพงเพชร ผ่าน สุโขทัย ผ่าน จังหวัดแพร่ (ซึ่งในพื้นที่ของอำเภอเด่นชัย – อำเภอสูงเม่น อ.เมือง อ.ร้องกวาง ) จ.น่าน
ทางรถไฟ อำเภอเด่นชัยมีเส้นทางรถไฟสายเหนือ ระหว่างกรุงเทพฯ ถึง จังหวัดเชียงใหม่ ผ่านระยะทางสถานีเด่นชัยถึงสถานีกรุงเทพ ยาวประมาณ 550 กิโลเมตร และจากสถานีเด่นชัยถึงสถานีเชียงใหม่ ประมาณ 178 กิโลเมตร
วิสัยทัศน์การพัฒนา
– ประตูล้านนาโดดเด่น มุ่งเน้นการพัฒนาให้เป็นเมืองน่าอยู่
– บ้านและชุมชนร่วมสืบสานประเพณีวัฒนธรรม
– ก้าวนำด้านการศึกษา ชาวประชาอยู่เย็นเป็นสุข
